Śląski Bytom i Radzionków

Mocka grubów pozawiyranych na amyn, grubiorzy tyz niy tyla, co downi, choć łod niydowna zaś som ogłoszynia, że szukajom ludzi do roboty na dole, ale Barbórka dali jest fest ważno i dali kożdy u nos mo jom we zocy. Fto niy wierzy, niych sie idzie 4 grudnia do kościoła na mszo barbórkowo. 

Jesce niydowno boło tak fajnie i ciepło, a łoroz prziszła zima. Po prowdzie podug kalyndorza do 22 grudnia durś momy jesce podzim, ale juz teraz tymperatura śleciała na minus i ino paczeć, jak śleci śniyg. Niy ma rady, jak niy chcymy dostać rymy, zaconć kucać i charlać, abo niy dej Boże jesce barzi sie łozchoruwać, to musymy dować pozór, coby sie dobrze łoblykać. 

Fto to jest Gorol? No dyć kożdy chyba wiy: niy-Ślonzok, niy-Hanys. Gorolym mianuje sie kożdego, fto niy jest Ślonzokym. Ponoć słowo "Gorol" wziyno sie łod slowa "Góral". W XIX wieku na Górny Śląsk w poszukiwaniu lepszego życio zacło przekludzać sie mocka ludzi z Małopolski i Podhala. Miyndzy niymi byli Górale. Najmuwali sie łoni do roboty w nowych kopalniach, hutach i fabrykach, ftore w tamtym casie buduwali jedna za drugom i tu juz łostowali. I tym tuplym miejscowi na tych przijezdnych zacli godać "Gorole".

Roz casu pisołech Wom ło wieprzkach. Jak godocie po naszymu, to z tym wyrazym musicie dować pozór, bo łon mo dwa znaczynia i to fest inaksze: agrest i świnie. Takich wyrazów - cołkym jednakich, abo fest podanych na siebie, ale co inkszego znaczoncych - momy w ślonskym doś pora.

O Georgu Brüningu - najbardziej zasłużonym samorządowców w dziejach Bytomia powstało już kilka publikacji. Większość kończy się na dacie jego pogrzebu. Tymczasem pośmiertna historia Brüninga, a właściwie jego grobu, jest tyleż dramatyczna, co przygnębiająca.

We Wszyskich Świyntych jak zowdy spominołech mojigo dziadka Konrada. Niy ino skuli tego, co ło tym casie ekstra pamiyntomy ło tych, co juz pominyli. Kożdego roku 1 listopada - noprzód jako bajtel, potym jako karlus i na końcu jako mody chop - razym z dziadkym ruszali my na rajza, a może nawet idzie pedzieć tako specjalno ponć po smyntorzach, coby łoświycić na grobach jego braci i sióstr.

Doł zech się ino czi tydnie na pokozanie ślonskich straszków, bezto wszyskich niy pokoza. Mieli my już Beboka, Podciepa, Utopca i Szcziga. Dzisioj prziszoł dran na Heksa. Łostawioł zech sie jom na koniec, a to fest ważny straszek. Po polsku Heksa to Wiedźma albo Czarownica.

Tak my sie w zeszłym tydniu umówiyli, toz dzisioj dali chca wos straszyć, ale niy kaspruwatom dziurawom baniom ze świyckami w środku, ino naszymi straszkami ślonskymi.