Z inicjatywą uczczenia hrabiny wystąpiła już kilka lat temu bytomska radna, Joanna Stępień: - Joanna Gryczik była wspaniałą kobietą. Wyszła z biedy, a potrafiła się świetnie odnaleźć w nowym świecie i zarządzać wielkim majątkiem, który otrzymała w spadku od Karola Goduli. Ona w wielkim stopniu przyczyniła się do wielkości Bytomia i dlatego trzeba ją upamiętniać i o niej mówić - twierdzi Stępień.
Wszystko zaczęło się w roku 2016 od uporządkowania totalnie zapuszczonego terenu położonego przy ulicy Zabrzańskiej, pomiędzy centrum handlowym, a Przedszkolem Miejskim nr 39. Tam właśnie stał w przeszłości pałac Karola Goduli, w którym Joanna Gryczik mieszkała. Wykarczowano chwasty, wywieziono śmieci, wyrównano ziemię. Potem w tym miejscu posadzono nowe rośliny i wytyczono alejki, a przy okazji okazało się, że rodną tam stare dęby i inne piękne drzewa.
Suknia z mozaiki
Następnie decyzją Rady Miejskiej skwer otrzymał imię Joanny Gryzik von Schomberg-Godulli, a jej postać przypomina umieszczona tam tabliczka. - Wówczas razem z Magdaleną i Jackiem Wichrowskimi z Galerii Stalowe Anioły uznaliśmy, że dobrze by się stało, gdyby na skwerze pojawiła się ławeczka. Postawiono ją w minionym tygodniu w ramach Bytomskiego Budżetu Obywatelskiego. Ma ona nietypowe oparcie: umieszczono w nim zarysy budynków, które z inicjatywy Joanny powstały, bądź tych, którymi się ona opiekowała - wyjaśnia radna.
Ale na ławce się nie skończyło. Obok niej stanęła piękna, także zrobiona przez artystów ze Stalowych Aniołów rzeźba hrabiny. Efektowna jest zwłaszcza jej wykonana z mozaiki suknia aż do ziemi. Oficjalne odsłonięcie ławki i rzeźby odbędzie się w tym tygodniu.
Niezwykła historia Joanny
Joanna Gryczik urodziła się roku 1842 w biednej rodzinie. W wieku 4 lat matka oddała ją na wychowanie do domu Karola Goduli, wówczas jednego z najbogatszych ludzi w Europie. Dziewczynka tak urzekła Godulę, że ten zapisał jej w testamencie gigantyczną fortunę. W efekcie zaledwie 6-letnia Joanna odziedziczyła 4 kopalnie galmanu i połowę udziału w kolejnej, 6 kopalni węgla, 4 majątki ziemskie: Szombierki-Orzegów, Bobrek, Bujaków oraz Chudów-Paniówki, a także pola i lasy. Przez pewien czas dziewczynka wraz ze swoją opiekunką mieszkała w przepięknym pałacu Goduli, który stał w Szombierkach przy dzisiejszej ulicy Zabrzańskiej (na jego fundamentach zbudowano potem Przedszkole Miejskie nr 39). Sporo czasu jednak dziedziczka spędzała w klasztorach, ukrywając się przed chcącymi obalić testament, a nawet ją zabić potomkami Goduli. We Wrocławiu Joanna Gryczik poznała Hansa Ulricha Schaffgotscha, swojego przyszłego męża. Została też nobilitowana. W roku 1858 roku Król Prus Fryderyk Wilhelm IV Hohenzollern nadał jej szlachectwo zmieniając nazwisko na Gryzik von Schomberg-Godulla i nadał herb. Znalazły się w nim barwy Górnego Śląska: błękit i złoto oraz kupla. Małżonkowie zamieszkali w Pałacu w Kopicach, wtedy jednej z najwspanialszych rezydencji na Śląsku. Przez całe życie Joanna pomnażała bogactwo swego dobroczyńcy, a także działała charytatywnie. Zmarła 21 czerwca 1910 roku.
Komentarze