Właściwie w działalności Ligi Kobiet Nieobojętnych coraz trudniej o momenty historyczne – bo bytomskie panie nieobojętne niemal wszędzie już były i wszystko już zorganizowały. A jednak w poniedziałek 17 grudnia w Biurze Organizacji Pozarządowych nastąpiła chwila historyczna: po raz pierwszy Liga Kobiet Nieobojętnych uznała, iż o tytuł Bytomianki Roku ubiegać będzie się pisarka. Na Bytomiankę Zimy 2012 wybrano bowiem Magdalenę Goik.
Magdalena Goik jest „bytomianką z wyboru”. Urodziła się bowiem w Sosnowcu. Do naszego miasta trafiła, kiedy poszukiwała mieszkania i okazało się, że w Bytomiu ceny nieruchomości są najniższe w regionie. I nie potrzeba było dużo czasu, aby Bytom zafascynował ją, czemu dała wyraz w swojej debiutanckiej książce zatytułowanej „Powieść, miasto i anioły”, wydanej w roku 2004. Proza ta rozpada się na trzy samodzielne i równoprawne wątki. Pierwszy to historia kilku kobiet usytuowanych w różnych „funkcjach społecznych” (matka, pisarka, buntowniczka), drugi to baśniowa opowieść o mieście rozłożonym u stóp Wzgórza Małgorzaty, trzeci wreszcie to wplecione w narrację krótkie samodzielne opowiadania o mężczyznach.
Bardzo ważną pracą Magdaleny Goik jest leksykon zatytułowany „Kobiety w literaturze” (Wydawnictwo Szkolne PWN, 2009). Na jego kartach przedstawiła postacie prawie 70 kobiet, które zaprezentowała w kolejnych 15 rozdziałach książki. Tytuły tych rozdziałów to m.in. Artystki, Działaczki, Emancypantki, Feministki, Kochanki, Muzy, Matki, Polityczki, Sufrażystki, Wojowniczki, Święte. Oczywiście to podział bardzo umowny, bo wiele bohaterek książki Magdaleny Goik zakwalifikować można by do kilku z tych grup naraz: często artystki były równocześnie kochankami, działaczkami i muzami; natura kobieca jest tak szeroka i piękna, że trudno „wcisnąć” ją w ramy jakiejś klasyfikacji.
Choć książka „Kobiety w literaturze” w zamierzeniu jest leksykonem, to autorka pisze o swoich bohaterkach bardziej minieseje niż encyklopedyczne noty. Bogato odwołuje się do tekstów źródłowych, ale także na przykład do... poezji. Komponując książkę, przyjęła ciekawą metodologię: na równych prawach mieszczą się w niej postacie rzeczywiste, historyczne oraz literackie, fikcyjne, będące wytworem pisarskiej wyobraźni. Z jednej więc strony mamy sylwetki m.in. Margaret Mitchell, Zofii Moraczewskiej, Marii Dąbrowskiej, Ireny Krzywickiej, Zofii Kossak, z drugiej strony – portrety Zoni z „Szalonej” Kraszewskiego, Angeliki z „Pałuby” Irzykowskiego, Izabeli Łęckiej z „Lalki” i Daisy z „Wielkiego Gatsby’ego”. Jakby autorka chciała zwrócić uwagę, że biografie niektórych realnych kobiet są wspaniałym materiałem na powieść, zaś przeglądając się w lustrze bohaterek literackich – można dostrzec duży ładunek prawdy nie tylko o literaturze.
Obecnie Magdalena Goik pracuje nad kolejną książką zatytułowaną „Powstanki”. To opowieść o kobietach walczących w powstaniach śląskich, zaś na realizację tego projektu autorka otrzymała stypendium marszałka województwa śląskiego w dziedzinie kultury. Magdalena Goik była także współautorką wystawy w Muzeum Górnośląskim zatytułowanym „Kobieta w dziejach i współczesności Bytomia” oraz współautorką książki towarzyszącej tej ekspozycji. Z kolej wspólnie z Edytą Horwat napisała szkic „Edukacja kobiet w Bytomiu – bytomskie nauczycielki i emancympatki”, zamieszczony w publikacji „Od szkoły parafialnej do Akademii Pedagogicznej. Szkice o oświacie w Bytomiu” (wyd. Muzeum Górnośląskie, Bytom 2011).
Teraz Magdalena Goik obok Sylwii Frątczak, Bożeny Malik i Marty Król będzie jedną z kandydatek do miana Bytomianki roku 2012. Werdykt męskiej kapituły poznamy na początku stycznia.
Komentarze